Ogólnopolskie Forum Rad Pracowników wywołało rekordowe zainteresowanie

Uwaga! To jest archiwalna aktualność przeniesiona ze starej strony – mogą występować techniczne problemy w sposobie wyświetlania treści

Członkowie rad pracowników z całej Polski przyjechali 14 czerwca 2016 do Warszawy, żeby się spotkać i wymienić doświadczeniami. Kluczowymi punktami wydarzenia były prezentacje apelu do wicepremiera Mateusza Morawieckiego oraz projektu nowelizacji ustawy, przygotowanego przez INSPRO i skonsultowanego z radami. Podsumujmy wydarzenie.

Bardzo się cieszymy, że tak wielu członków rad wzięło udział w spotkaniu. Przyjechali wszyscy zgłoszeni i... jeszcze więcej osób. Sala w Centrum PAP pękała w szwach, goszcząc ponad stu uczestników. W miarę istniejących możliwości staraliśmy się udostępnić dla chętnych jak największą liczbę dodatkowych miejsc. Raz jeszcze dziękujemy za tak liczny udział i inspirujące wypowiedzi.

Smuci natomiast nieobecność wiceministra Stanisława Szweda (MRPiPS). Zarezerwowany dla pana wiceministra fotel przez całe spotkanie czekał na honorowego gościa. Niestety, pozostał pusty. Dlaczego? Nie wiemy. Ale nie tracimy nadziei i liczymy na inne możliwości spotkań z panem wiceministrem w przyszłości.

Problemy zdrowotne uniemożliwiły wzięcie udziału w Forum Dorocie Gardias, przewodniczącej Forum Związków Zawodowych.

Ostatecznie w panelu dyskusyjnym wzięli udział: Ewa Kozanecka – posłanka PiS, Bogusław Kaczmarek – prezes Stowarzyszenia Działaczy Samorządu Pracowniczego, Paweł Galec – wydział prawny OPZZ, Piotr Ciompa – ekspert INSPRO. Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie i udział w dyskusji. Panel poprowadził Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.

Uczestnicy Forum zapoznali się również z treścią apelu do wicepremiera Mateusza Morawieckiego. W trakcie spotkania zebraliśmy pod nim 82 podpisy poparcia.

Z przebiegu Forum powstanie relacja video. Niebawem poinformujemy o terminie i miejscu jej udostępnienia.

Pierwsze kroki zostały zrobione. Teraz należy kontynuować prace i wytrwale wydeptywać ścieżki do kolejnych ministerstw i osób, które swoimi decyzjami mogłyby przyczynić się do zwiększenia efektywności działań rad pracowników. Żeby uzyskać pożądane efekty, jak to już zostało powiedziane podczas Forum, będzie potrzebna mobilizacja i wsparcie ze strony członków rad pracowników. Szanowni Państwo, nadal działajmy razem! Zachęcamy.

Ogólnopolskie Forum Rad Pracowników zostało zorganizowane dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich (FIO).

Poniżej prezentujemy treść Apelu do Pana Wicepremiera Mateusza Morawieckiego. Zachęcamy do lektury.

Warszawa, 14 czerwca 2016 r.

Szanowny Pan

Mateusz Morawiecki

Wicepremier i minister rozwoju

Ministerstwo Rozwoju

Szanowny Panie Wicepremierze,

zgromadzeni na Ogólnopolskim Forum Rad Pracowników w dniu 14 czerwca 2016 r. obywatele, w tym przedstawiciele najaktywniejszych rad pracowników, wyrażają zdecydowane poparcie dla akcjonariatu pracowniczego jako elementu i warunku powodzenia „Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.

Sukces akcjonariatu pracowniczego wymaga jednak długiego przygotowania pracowników. Nie każdy bowiem rodzi się właścicielem-przedsiębiorcą, nie każdy ma ku temu potrzebną wiedzę i doświadczenie. Bez przygotowania pracowników do podjęcia tej odpowiedzialności, akcjonariat może nie spełnić pokładanych w nim nadziei. To właśnie z powodu braku przygotowania pracowników do roli współwłaścicieli przedsiębiorstw dotychczasowe doświadczenia po 1989 roku związane z akcjonariatem nie są jednoznaczne.

Takim przygotowaniem pracowników do roli współwłaścicieli mogą być rady pracowników, tworzone na podstawie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, będącej wdrożeniem Dyrektywy 2002/14/WE.

Rady pracowników mogą być szkołą ponoszenia odpowiedzialności za coś więcej, niż swój partykularny interes jako pracobiorcy. Jednym z warunków jest nie pomieszanie roli rady pracowników, jako podmiotu współodpowiedzialnego za przedsiębiorstwo i jego zobowiązania społeczne, z rolą kolejnego w zakładzie związku zawodowego. Aktualnie zbyt często sami pracownicy i pracodawcy traktują radę jako reprezentanta interesu pracowników, a nie dobra wspólnego w wymiarze przedsiębiorstwa.

Niestety, dotychczasowe rezultaty funkcjonowania rad pracowników w pierwszej kolejności z winy państwa należy uznać za porażkę. Na ponad 30 tys. przedsiębiorstw, w których zgodnie z ustawą mogłyby funkcjonować rady pracowników, w apogeum było ich ok. 10%, jednak dziś ilość rad spadła do niewiele ponad 500 i nadal spada.

Jedną z głównych przyczyn upadku rad pracowników jest powierzenie przez ustawodawcę tworzenia rady pracowników pracodawcy.  Wobec bezczynności organów państwa, w pierwszej kolejności Państwowej Inspekcji Pracy w egzekwowaniu od pracodawców wymogów ustawy, pracownicy nie mają wystarczającej siły, by samotnie udźwignąć ich ciężar.

Uczynienie z rad pracowników wstępnym programem do akcjonariatu pracowników wymaga zmiany fatalnej ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. W pierwszym okresie ustawa powinna gwarantować, czego dziś nie zapewnia, dostęp do informacji o przedsiębiorstwie. Z czasem, w miarę zdobywania doświadczenia przez reprezentantów pracowników, kompetencje rad powinny być poszerzane, począwszy od rzetelnych konsultacji po kompetencje współkształtowania w pewnych okolicznościach niektórych decyzji przedsiębiorstw, jak ma to miejsce w Niemczech, gdzie rady pracowników są ważnym elementem społecznej gospodarki rynkowej.

Polską tradycją, do której w kształtowaniu odpowiedzialności pracowników za dobro wspólne powinna nawiązywać nowa ustawa, jest doświadczenie rad pracowniczych, w których struktury w latach ’80 angażowali się także działacze podziemnej Solidarności.

Silne rady pracowników mogą być szkołą dla dziesiątków i setek tysięcy osób, które będą stanowiły zaczyn w przygotowaniu polskich pracowników do roli odpowiedzialnych akcjonariuszy przedsiębiorstw, realizujących nie tylko zysk, ale także swoje zobowiązania społeczne wobec odbiorców ich produktów, dostawców, osób zatrudnionych oraz społeczności lokalnej.

Dlatego apelujemy o uwzględnienie w „Planie na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” uchwalenia nowej ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Jako jedną z propozycji zmian przedkładamy projekt nowelizacji ustawy przygotowany przez Instytut Spraw Obywatelskich w oparciu o ogólnopolskie konsultacje społeczne z członkami rad pracowników. Konsultacje zrealizowane zostały w ramach projektu „Rady pracowników – skuteczne narzędzie zwiększania zaangażowania obywateli w życie publiczne” finansowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.

Rafał Górski

Prezes Zarządu

Instytut Spraw Obywatelskich