Pierwsze posiedzenie rady pracowników w niepełnym składzie

Czy pierwsze spotkanie nowo powołanej rady pracowników może odbyć się bez jednego członka (jest na zwolnieniu lekarskim)?

Takie pytanie otrzymaliśmy od jednej z rad pracowników. Zachęcamy do zapoznania się z odpowiedzią eksperta:

Kwestie dotyczące funkcjonowania rad pracowników regulowane są w ustawie z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (dalej: u.i.p.p.k.[1]). Nie zostało tam jednak scharakteryzowane zagadnienie dotyczące wyboru przewodniczącego rady. Tą kwestię powinien normować regulamin, określający strukturę organizacyjną i zasady funkcjonowania rady, uchwalany na pierwszym posiedzeniu rady.

Art. 11 ust. 4 u.i.p.p.k. stanowi jedynie o konieczności wyboru przewodniczącego.  Nie określa przy tym żadnych kryteriów wyboru, poza koniecznością bycia członkiem rady pracowników ( dalej: RP), gdyż odwołując się do treści art. 11 ust. 4 u.i.p.p.k. należy stwierdzić, że „RP wybiera ze swojego grona przewodniczącego (...)”. W związku z tym można przyjąć, że RP samodzielnie ustala tryb wyboru przewodniczącego. Podobny pogląd prezentowany jest w literaturze przez A. Pabisiak i M. Wojewódkę[2]. RP może więc samodzielnie ustanowić tryb wyborów, a co za tym idzie - zagadnienia dotyczące głosowania i ewentualnego utajnienia wyborów. Biorąc jednak pod uwagę treść art. 10 ust. 4 u.i.p.p.k. zgodnie z którym, wybory członków RP są bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym, można by się zastanowić, czy zasada tajności nie obowiązuje również przy wyborze przewodniczącego, który również jest członkiem RP. U.i.p.p.k. expressis verbis nie stanowi o żadnym trybie i zasadach, które powinny znaleźć zastosowanie przy wyłanianiu przewodniczącego, tak więc możliwe jest dowolne określenie przez radę kwestii związanych z wyborem przewodniczącego.

Warto jednak podkreślić, że chociaż u.i.p.p.k. nie precyzuje mechanizmów wyboru przewodniczącego, to względy prakseologiczne przemawiają za uznaniem, iż wybór przewodniczącego powinien nastąpić już na pierwszym posiedzeniu rady. Pierwsze posiedzenie rady to również właściwy moment na uchwalenie regulaminu rady, który powinien regulować kwestie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania rady, w tym również zasady wyboru przewodniczącego[3].

Teoretycznie, na pierwszym zebraniu, gdzie dokonany zostanie wybór przewodniczącego, może pojawić się dowolna liczba członków RP. Jednakże, z praktycznego punktu widzenia, członkostwo w RP ma charakter dobrowolny i kandydowanie odbywa się na podstawie samodzielnego zgłoszenia się kandydata, który tym samym wyraża chęć i gotowość do pracy w RP. Zostaje on wybrany przez pracowników, którzy powierzają mu funkcję reprezentacyjną. W związku z tym, członek RP powinien czuć się zobowiązanym do stawiennictwa na zebraniach rady i podejmowaniu działań, szczególnie w przypadku pierwszego zebrania. Ustalany jest na nim bowiem regulamin, istotny z  punktu widzenia dalszych działań rady oraz możliwe jest wówczas dokonanie wyboru przewodniczącego, który pełni funkcje porządkowe w RP.

 

Podsumowując, na pierwszym zebraniu rady pracowników może pojawić się dowolna liczba członków rady, jednakże - biorąc pod uwagę szczególny charakter pierwszego posiedzenia rady - wszyscy członkowie powinni być na takim zebraniu obecni. Wybór przewodniczącego oraz uchwalenie regulaminu ma bowiem doniosłe znaczenie z punktu widzenia sprawnego funkcjonowania rady, której efektywne działanie powinno leżeć w interesie wszystkich pracowników.

Jeśli zaś chodzi o zasadę tajności obowiązującą przy wyborze członków rady pracowników, to należy stwierdzić, że choć ustawa nie odnosi tej zasady bezpośrednio również do wyboru przewodniczącego – także wybory przewodniczącego mogą być tajne, jeśli ma to ułatwić członkom rady podjęcie decyzji zgodnie z własnymi przekonaniami i ochronić ich przed naciskami ze strony innych członków rady, w tym również kandydatów aspirujących do sprawowania funkcji przewodniczącego.

[1] Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, Dz.U.2006.79.550 ze zm., dalej: u.i.p.p.k.

[2] A. Pabisiak. M. Wojewódka, Informowanie pracowników i przeprowadzani z nimi konsultacji. Komentarz do ustawy, Warszawa 2007 r., s. 71.

[3] K.W. Baran (red.), Komentarz do ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Lex nr 120637.

Przygotowano w ramach projektu Centrum Wspierania Rad Pracowników dofinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022–2033.