Rady pracowników - spotkanie w Senacie

Uwaga! To jest archiwalna aktualność przeniesiona ze starej strony – mogą występować techniczne problemy w sposobie wyświetlania treści

3 kwietnia odbyło się w Senacie spotkanie poświęcone radom pracowników, a w szczególności projektowi nowelizacji ustawy, która określa ich uprawnienia i zasady funkcjonowania. Zorganizował je wicemarszałek senatu Zbigniew Romaszewski, z inicjatywy Instytutu Spraw Obywatelskich.

W spotkaniu wzięło udział pięćdziesięciu przedstawicieli rad pracowników, którzy wcześniej z własnej woli zgłosili akces do ogólnopolskiego Komitetu Koordynacyjnego ds. nowelizacji ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.

Spotkanie rozpoczęło się punktualnie o godzinie 12:00. Gospodarz spotkania, marszałek Romaszewski przywitał zebranych oraz przedstawił cel spotkania – omówienie realizacji wspomnianej ustawy oraz projektu jej nowelizacji. Przypomniał genezę powstania rad, odnosząc się do ruchów pracowniczych, w tym „Solidarności”. Przedstawił swoją ocenę sytuacji pracowników w Polsce oraz wynikające z niej znaczenie prężnie działających rad.

Następny głos zabrał Piotr Ciompa, ekspert Instytutu Spraw Obywatelskich. Wezwał do wspólnych wysiłków mających na celu nowelizację ustawy. Przyznał, że w proponowanej przez Instytut nowelizacji nie znalazły się wszystkie zapisy niezbędne radom do skutecznej realizacji ich zadań – jej kształt jest kompromisem, który daje szanse na szybkie wprowadzenie w życie przynajmniej części postulatów przez nie zgłaszanych. Poza tym, nowelizacja, oparta na ustawie o europejskich radach zakładowych, daje realne możliwości usprawnienia działania rad. Najważniejsze zapisy projektu nowelizacji to precyzyjne określenie informacji o przedsiębiorstwie, do otrzymania których uprawniona jest rada, partycypowanie pracodawcy w kosztach funkcjonowania rady, ochrona przed zwolnieniem byłych członków rady w rok po zakończeniu ich działalności w radzie, zwolnienia z obowiązków służbowych na czas trwania prac rady. Ważną część projektu nowelizacji stanowi przyznanie radom pracowników w spółkach zależnych dostępu do informacji o spółce-matce. Podobnie, rady ze spółki-matki miałyby mieć zagwarantowany dostęp do informacji o spółkach-córkach.

Następnie głos został przekazany przedstawicielom rad. Pierwszy zabrał go Jacek Kotula, szef zakładowej „Solidarności” oraz przewodniczący rady pracowników w zakładach Alima Gerber w Rzeszowie. Wezwał on rady do bardziej aktywnych działań. Przypomniał, że w pierwszym okresie obowiązywania ustawy z 17 tys. zakładów, gdzie rady mogły powstać, powstały w zaledwie 2 tys. Wskazał na główne problemy rad – brak zaplecza eksperckiego oraz brak zainteresowania ze strony pracowników i nierzadko – związków. Na koniec zaapelował do zebranych o nagłaśnianie problemów rad.

Przedstawiciel rady z Mostostalu Wrocław zgłosił potrzebę jednoznacznego zapisania w ustawie katalogu spraw, które pracodawca musi konsultować z radą. Zgłosił też postulat, aby rady mogły posiadać własne konto, aby pracodawca nie mógł monitorować ruchów rady dotyczących np. wynajmowania ekspertów, oraz by w wypadkach bezprawnego zwolnienia członka rady sprawy takie w sądzie pracy były rozpatrywane w trybie przyśpieszonym.

Stefan Miller z „Energopomiaru” w Gliwicach, zgłosił postulat powołania instytucji wspierającej rady oraz podkreślił potrzebę zapewniania przez pracodawców pomieszczeń dla rad.

Teresa Baranowska ze Szpitala Wojewódzkiego w Poznaniu wskazała, że obecna ustawa została przyjęta za przyzwoleniem związków zawodowych. Wyraziła swoje oburzenie sytuacją, w której członkowie rad pracowników nie mogą porozumieć się ze związkami – w końcu jedni i drudzy powinni łączyć się we wspólnym celu, jakim jest walka o dobro zatrudnionych.

Padały kolejne propozycje, m.in. zaproponowano, by w zakładach zatrudniających powyżej 500 osób była możliwość stworzenia etatu dla członka rady, aby mógł się on w pełni poświęcić jej działalności; aby konsultacje musiały być podejmowane przed podjęciem decyzji przez pracodawcę; zapisanie w przepisach, co dzieje się z radami w przypadku łączenia się firm; zawarcia w ustawie definicji „informacji” oraz „konsultacji?”.

Pojawiła się również propozycja, by Instytut utworzył biura eksperckie w każdym województwie. Marszałek Romaszewski zauważył, że rady, które domagają się takiej pomocy, powinny czuć się zobowiązane do wspierania Instytutu, np. poprzez przekazywanie mu 1% podatku, co on sam uczynił.

W podsumowaniu ciekawej i żywiołowej dyskusji Piotr Ciompa prosił zebranych o przekonywanie pracowników i związków, że rady naprawdę są potrzebne. Apelował, by starać się przekonywać struktury związkowe, że rady nie mają ich zastąpić, tylko stworzyć komplementarny z nimi tandem działający na rzecz pracowników.

Jacek Kotula wezwał zebranych do pisania do ich central związkowych i lobbowania za nowelizacją ustawy oraz do przekonywania rad do podpisywania się pod projektem nowelizacji ustawy.

Na zakończenie marszałek Zbigniew Romaszewski podziękował zebranym za przybycie, uznając spotkanie za owocne i ważne.

Efektem spotkania było także powstanie listy danych teleadresowych wszystkich zgromadzonych, która za ich zgodą została powielona i rozdana wszystkim zebranym. Posłuży ona do lepszej komunikacji miedzy radami pracowników, przyczyniając się do lepszej integracji tego środowiska.

(opr. Michał Stępień)